Dünyada büyük kitlelere mal olan futbol oyununu felsefeleriyle güzellik katan bu iki futbol dahisi futbol oyununun Williem Van Gogh ve Erasmus'u ile Humberto Maura ve Paulo Freire'si olmuşlardır.Tele Santana özellikle Zico'lu,Sokrates'li, Eder'li, Cerezo ve Falcao'lu 1982 Brezilya Milli takımıyla Dünya futboluna Joga Bonito felsefesini getirmiş,bu oyun anlayışını hücum,estetik ve zerafet üzerine kurmuştur. Oyuncularının rakibe faul yapmalarını minimize etmiş dünya futboluna topla beraber tempolu akıcı oyunu kazandırmıştır. Set organizasyonlarında kabiliyetli oyuncuların insiyatifiyle akıcı ve seri paslaşmalar,rakip yarı alanı nakış gibi işleyen bir oyun anlayışının yanı sıra geçiş hücumlarının nasıl mükemmel yapıldığını dünyaya öğreten bir dahidir.Brezilya takımı topu rakipten kaptıktan sonra büyük bir hız ve sanatsal alışkanlıkla 3 pasla kaleye inip atağı sonlandırırdı.Tele Santana'nın bu oyun anlayışı Joga Bonito yani güzel oyun olarak nitelendirildi ve Joga Bonito anlayışı Tele Santana ile özdeşleşmiş oldu. Ancak 1982 dünya kupasında kupalar tarihinin en ćirkef takımı İtalya'ya 3-2 mağlup olup elenmesi hem Brezilyada hem de tüm dünya futbol kitlelerin'de şok etkisi yaratmıştı.O harika takım İtalyanların Catenecchio ismini verdikleri kasap vari ćirkef futbola kaybetmiş aslında o gün futbolda kaybetmişti. Futbol insanları eğlendiren, zevk veren bir oyundan yavaş yavaş endüstriyel yapının da etkisi ile kazanma odaklı bir yapıya evrilmiş,Brezilya futbolu'da o tarihten sonra geleneklerini terketmiş bir futbol anlayışına bürünmüştür. Tele Santana o maç sonrası ebediyete kadar insanların unutamayacağı,futbol ne için oynandığını belirten şu unutulmaz sözlerini sarfetmişti "Futbol insanları eğlendirmek ve zevk vermek için icra edilen bir sanattır. Alçakça oynayıp kazanmaktansa,kaliteli oynayıp kaybetmeyi her defasında tercih ederim " Evet Tele Santana bu oyunu insanları eğlendirmek üzerine kurulu bir sanat olarak görmüş ve hiçbir zaman bu sanatçı felsefesinden taviz vermemiştir. Brezilya ve dünya futbolu'nun Humberto Maura'sı ve Paulo Freire'si olmuş ismini ölümsüzleştirmiştir.
Futbolun diğer bir Sanatkarı ve Filozofu dünya futbolunun gelmiş geçmiş en büyük oyuncularından birisi olan Hollanda'lı Sarı Fare Johan Cruyyf;Özellikle 1974 Dünya kupasında TD Younes Mihels'in dünya futboluna kazandırdığı Total Futbol anlayışını aktif futbolculuk kariyeri sona erdikten sonra Barcelonada'ki Teknik Direktörlük kariyerinde geliştirip farklı bir yapıya büründürürek günümüzde Tiki Taka olarak adlandırılan futbol felsefesini dünya futbol literatürüne sokmuştur.Cruyff bu oyun anlayışını seri ve bol pas üzerine kurmakla beraber aynı zamanda total futbol yapısını savunma yönünden ele alarak kaptırılan topun 5-6 saniye içerisinde tekrar geri kazanma üzerine kurmuş,bu felsefe ile beraber futbolun teknik,oyun zekâsı yüksek,çabuk düşünen ve çabuk uygulayan oyuncularla oynanması gerektiğini dile getirmiştir.Tele Santana'nın futbol felsefesine benzer olarak hücum ve estetik oyunu her daim savunmuş "En iyi defans hücum ederek yapılır"söylemiyle felsefesinde hücum futbolunun önemine vurgu yapmıştır. Barcelona'nın başına gelmesi ve Tiki Taka oyun anlayışını takıma benimsetmesiyle beraber gerek altyapıdan çıkan oyuncular Bakero,Nadal, Abelerdo,Ferrer,Zubizeratta gibi isimleri Romario,Koeman,Stoichkov,Laudrup gibi yıldızlarla harmanlayarak o dönem mafya babalarını da etkisiyle büyük paralarla alınan yıldız futbolcu cenneti ve Catenecchio anlayışını benimsemiş İtalyan takımlarının,Tiki Taka felsefesiyle dünya futbolundaki saltanatlarına son vermiş,Barcelona 1993 yılı CL finalinde Sampdoria takımını Koeman'ın müthiş frikik golüyle yenerek tarihinde ilk defa bu kupayı kazanmıştır.Johan Cruyff bunları yapmakla kalmamış Tiki Taka oyun felsefesini Barcelona'da istikrarlı bir kurumsal yapıya oturtmuş Barcelona kulübünün dünyaca ünlü altyapısı La Masia'nın kurulmasında baş rolü oynamış La Masia'yı da Tiki Taka felsefesi doğrultusunda organize ederek kulübün futbol felsefesini alt yapıdan A takıma kadar aynı mantık üzerine oturtmuştur.Cruyff'ün bu dahiyane icraatından sonra Barcelona takımı dünya futbolunu istikrarlı bir şekilde domine etmiştir.Futbola dair her zaman ilginç sözleriyle de dikkat çekmiş"Futbol basit bir oyundur,ancak zor olan o basiti yapmaktır" "En güzel gol boş kaleye atılan goldür"diyerek takım halinde kollektif hücumun önemine dikkat çekmiştir."Gol yeme riskinin en az olduğu an topun sizde olduğu andır"diyerek futbolda topa sahip olmanın önemine vurgu yapmıştır.Yaptıklarıyla futbolun büyük bir dahisi olmuş bir anlamda bu oyunun Barcelona'da yaşamış olan Hollandalı büyük sanatkâr Van Gogh ve günümüz modern çağdaş eğitimin temelini atan Hollandalı eğitim felsefesini Erasmus'u olmuştur. Johan Cruyff demek sadece büyük bir futbolcu ve Teknik Direktör demek değildir,aynı zamanda futbol oyununun okulu ve bu okulun Baş Öğretmeni demektir.
Sözlerimi noktalarken dünyadan iki büyük futbol dahisi gelip geçtiler.Her İkisi de bu Dünya'dan göç ettiler,Lakin insanlığa Joga Bonito ve Tiki Taka isimli iki şaheser bıraktılar. Bir kez daha futbolun bu iki büyük dahasını saygıyla yad ediyorum.Toprakları bol olsun
Saltuk Buğra Erdem
Yorumlar
Yorum Gönder